Blogger Widgets

Δευτέρα 18 Απριλίου 2011

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ: «Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ»



    Η ενίσχυση του κύρους της εκκλησίας είναι η βάση για την αναγέννηση του Έθνους. Αυτό τονίζει σε βαρυσήμαντη εγκύκλιο επιστολή που απέστειλε προς τους Έλληνες στις 18 Απριλίου 1819 ο Ιωάννης Καποδίστριας.

    Προφητικός ο λόγος του κυβερνήτη της Ελλάδας που γράφεται δύο χρόνια, πριν ξεσπάσει η Επανάσταση της Παλιγγενεσίας και εννιά χρόνια προτού κληθεί να κυβερνήσει το μικρό αλλά ελεύθερο Ελληνικό κράτος. 

    Ο Καποδίστριας απευθύνεται στους «αδελφούς του» Έλληνες, ως σε παιδιά της «Αγίας μας Μητέρας Εκκλησίας». Τους συνιστά να αγαπούν μόνο το καλό και να μην κοιτάζουν μόνο το προσωπικό συμφέρον. Τους λέει να βελτιώσουν τη ζωή τους και να ετοιμασθούν για τα μεγάλα πλεονεκτήματα που προσφέρει ένας ηθικός και χριστιανικός πολιτισμός. 

    Τους συνιστά ακόμη να καλλιεργήσουν τα γράμματα διότι έτσι θα γίνουν οι πολίτες άξιοι του σεβασμού και της εμπιστοσύνης της Πολιτείας και βαθμιαίως η Πολιτεία θα μάθει να σέβεται και να ακούει και να εμπιστεύεται τους πολίτες της. Οι Έλληνες πρέπει να ασχοληθούν αποκλειστικά με την ηθική και ανθρωπιστική εκπαίδευση γιατί χωρίς αυτήν κάθε άλλο αντικείμενο μόρφωσης είναι μάταιο και κάθε εργασία επικίνδυνη. Και η ηθική εκπαίδευση θα πρέπει να ξεκινήσει, κατά τον Καποδίστρια, από την κατάρτιση του κλήρου. 

    Κατά την άποψή του, το τεράστιο κύρος της Εκκλησίας ενισχυμένο με την κατάρτιση και το ήθος των κληρικών της θα αποτελεί την εγγύηση της συνέχειας του Έθνους. Έτσι έβλεπε ο κυβερνήτης την Ελλάδα μέσα από την παράδοση και την κληρονομιά της. Και παρακάτω γράφει πως το Έθνος οφείλει ολοκληρωτική αφοσίωση στην Εκκλησία γιατί έτσι θα προοδεύσει. 

    Το δεύτερο που ο Καποδίστριας συνιστά είναι η κατάρτιση των νέων σε θέματα επιχειρήσεων και στο ελεύθερο επάγγελμα και εμπόριο. Και συνιστά οι νέοι για την ηθική ζωή να μεταβαίνουν στη Ρωσία όπου η Εκκλησία συμβάλλει αποφασιστικά στην ευημερία της χώρας και στην πρόοδο του πολιτισμού της. Αλλά όσον αφορά τις επιστήμες, τις τέχνες και την ελευθερία στο επιχειρείν και την ανάπτυξη των ικανοτήτων στο εμπόριο και την παραγωγή, συνιστά οι νέοι να πάνε σε χώρες που διακρίνονταν για τις επιδόσεις τους στους τομείς αυτούς όπως ήταν και είναι οι ΗΠΑ, η Αγγλία και η Ελβετία. 

    Ο Καποδίστριας θεωρούσε ότι οι Έλληνες έχουν μεγάλες ικανότητες στο εμπόριο και τους συμβούλευσε να αναπτυχθεί σε κάθε μικρή κοινότητα μια μαγιά από χρήματα και να επιλεγούν άνθρωποι με ευαισθησίες, με ήθος κι ικανότητες για να διαχειριστούν την περιουσία αυτή και να την αυξήσουν. Την ελευθερία λοιπόν στις επιχειρήσεις ο Καποδίστριας την έβλεπε ως παράλληλη με την αφοσίωση στη Εκκλησία και με την απόκτηση δι' αυτής εντίμου και υγιούς φρονήματος. 

    Τέλος, ο Ιωάννης Καποδίστριας προειδοποιεί ότι αν οι Έλληνες δεν ακολουθήσουν αυτή τη γραμμή, της αφοσίωσης στην Εκκλησία και της επίδοσης στην εκπαίδευση, στις επιστήμες, τις τέχνες και το εμπόριο, τότε οι θυσίες τους θα πάνε χαμένες και δυστυχία θα προστεθεί στην Ελλάδα. Γιατί η ανάπτυξη και η ευημερία, κατά τη γνώμη του, έρχεται με το να απαλλαγεί ο Έλληνας από μάταιες φιλοδοξίες και από ιδιοτελή συμφέροντα και να αφιερωθεί στα συμφέροντα μόνο της γενέθλιας γης του. Και ολοκληρώνει την εγκύκλιο επιστολή του τονίζοντας ότι ελπίζει πως δεν θα υπάρξει ο κίνδυνος να έχει και άλλα δεινά η πατρίδα, διότι «οι συνέπειες των λαθών των προηγουμένων γενεών μετρούν ακόμη στις κεφαλές του Ελληνικού Έθνους». Την απαραίτητη συμβολή της Εκκλησίας στην ανάπτυξη και ευημερία της Ελλάδος την παραδέχονται και Τούρκοι ειδικοί επιστήμονες, αλλά την αρνούνται οι δικοί μας «διανοούμενοι»... Αναφέρει ο καθηγητής Αντνάν Εκσιγκίλ ότι σε αντίθεση με το Ισλάμ, του οποίου ο ρόλος ήταν αρνητικός στην ανάπτυξη του τουρκικού έθνους-κράτους, στην Ελλάδα «η θρησκεία έπαιξε ένα ρόλο μάλλον θετικό και καθοριστικό στην ανάπτυξή της». Και συμπληρώνει : «Αναλογισθείτε τους πολυάριθμους Έλληνες ήρωες που ήταν ιερείς και άνθρωποι της θρησκείας. Οι Τούρκοι δεν έχουν καμία ανάλογη θρησκευτική μορφή στην ιστορία τους.» 


Παναγιώτης Στ. Μαυραειδής 

Ιστορικός