«Δεν θα επιτρέψουμε παρεμπόδιση έργου και νομίμων συμφερόντων μιας αμερικανικής εταιρείας, ιδίως στον τομέας της ενέργειας»Ηνωμένα Έθνη - Του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ
Τη Δευτέρα, την ώρα που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα φθάνει στη Νέα Υόρκη για να συμμετάσχει στις εργασίες της 66ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης (Γ.Σ.) του ΟΗΕ, το προσωπικό της πλατφόρμας «Homer Ferrington» της Noble Energy, που βρίσκεται ήδη στο σημείο της γεώτρησης στο οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ, θα προετοιμάζει τη γεώτρηση. Πρόκειται ουσιαστικά για μία επίσπευση κατά 7-10 μέρες των εργασιών (για μη διευκρινισμένους λόγους), η οποία όταν ετέθη ενώπιον του Προέδρου και των συνεργατών του, προκάλεσε αρκετό προβληματισμό.
Το πρώτο θέμα που ετέθη στο τραπέζι ήταν κατά πόσο θα ήταν καλό όταν αρχίσουν οι εργασίες –και με δεδομένες τις τουρκικές απειλές– θα ήταν ορθό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να απουσιάζει από την Κύπρο. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο Πρόεδρος θα βρισκόταν το κρίσιμο αυτό διάστημα στη Νέα Υόρκη, με τους ηγέτες τουλάχιστον 140 χωρών, συμπεριλαμβανομένων κι όλων των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (Σ.Α.), αλλά και του γενικού γραμματέα (γ.γ.), έγειρε την πλάστιγγα υπέρ της επίσπευσης του χρόνου έναρξης των εργασιών.
Καλά ενημερωμένη πηγή στη Λευκωσία είπε στην «Κ», ότι «αν υλοποιηθούν οι τουρκικές απειλές και σταλούν πολεμικά πλοία στην περιοχή για παρεμπόδιση των γεωτρήσεων, είναι προφανές ότι η Κυπριακή Δημοκρατία (Κ.Δ.) θα αντιδράσει με όλα τα διπλωματικά μέσα που διαθέτει, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και παραστάσεις προς τον γ.γ. και χώρες και οργανισμούς με επιρροή και δύναμη κι ασφαλώς στα μέτρα που πιθανόν να ληφθούν συζητείται και η προσφυγή στο Σ.Α.».
Η συνάντηση του Προέδρου με το γ.γ. αναμένεται να λάβει χώρα αύριο (Δευτέρα) τα μεσάνυχτα, ενώ την Τετάρτη ο κ. Χριστόφιας παραθέτει γεύμα στους Πέντε του Σ.Α.
Ήδη, εδώ και μέρες έχουν γίνει –με αφορμή τις συνεχείς δηλώσεις και παρεμβάσεις από την Άγκυρα– οι απαραίτητες διπλωματικές κινήσεις της Λευκωσίας, που κορυφώθηκαν Τετάρτη και Πέμπτη με συναντήσεις του μονίμου αντιπροσώπου στα Η.Ε., πρέσβη Μηνά Χατζημιχαήλ, με τα μέλη του Σ.Α. και του πρέσβη μας στην Ουάσινγκτον, Παύλου Αναστασιάδη με αξιωματούχους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Σε όλες τις επαφές η ανταπόκριση των χωρών ήταν θετική, επισημαίνοντας ότι αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα της Κ.Δ. να διεξάγει έρευνες εντός των ορίων της ΑΟΖ της.
Η στάση της Ουάσινγκτον
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η στάση της Ουάσινγκτον, που φαίνεται να σκληραίνει σημαντικά έναντι της Άγκυρας. Αμερικανοί διπλωμάτες διαβεβαίωναν Έλληνες και Κύπριους ομολόγους τους ότι η Ουάσινγκτον έχει διαβιβάσει στην Άγκυρα, τόσο σε διπλωματικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, ότι θα πρέπει να χαμηλώσει τους τόνους στο θέμα των υποθαλάσσιων ερευνών Ισραήλ – Κύπρου και να θέσει τις όποιες ενστάσεις της στα αρμόδια διεθνή σώματα. Το ίδιο μήνυμα έδωσαν οι Αμερικανοί και στον Τούρκο μόνιμο υφ. Εξωτερικών, Feridun Sinirlioglu, στην Ουάσινγκτον, την Παρασκευή. Παρότι η Ουάσινγκτον διατηρεί ακόμη χαμηλούς τους δημόσιους τόνους της, υπάρχει μία σαφής θέση, η οποία σε καμία περίπτωση δεν θέτει υπό αμφισβήτηση τη νομιμότητα των ερευνών από μέρους της NOBLE στις ΑΟΖ Κύπρου - Ισραήλ.
Μάλιστα, όπως πληροφορούμαστε, πριν δοθεί στις αρχές του μήνα το πράσινο φως στη NOBLE να ξεκινήσει εργασίες, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ οι αρμόδιοι είχαν στα χέρια τους φάκελο με θετικές γνωματεύσεις των νομικών τους συμβούλων. Αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε την Παρασκευή ότι «η διασφάλιση ενεργειακών αποθεμάτων μέσω ενεργειακής ποικιλότητας είναι κάτι που οι ΗΠΑ υποστηρίζουν σθεναρά. Έχοντας μίαν αμερικανική εταιρεία αναμειγμένη στην ανάπτυξη των ενεργειακών πηγών της Κ.Δ. είναι επίσης θετικό. Ωφελεί στην ενεργειακή ποικιλότητα στην Ευρώπη και στις ενεργειακές προμήθειες της Κ.Δ. Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης, τα ενεργειακά αποθέματα θα πρέπει να μοιράζονται ακριβοδίκαια μεταξύ και των δύο κοινοτήτων».
Ακόμη εντονότερες ωστόσο είναι οι διευκρινίσεις που δίδονται ανεπίσημα από Αμερικανούς αξιωματούχους.
«Δεν υπάρχει περίπτωση οι ΗΠΑ να επιτρέψουν την παρεμπόδιση του έργου και των νομίμων συμφερόντων μιας αμερικανικής εταιρείας, ιδίως σε έναν τόσο κρίσιμο τομέα όπως η ενέργεια», τονίζεται από την Ουάσινγκτον.
Πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι η Τουρκία μάλλον μπλοφάρει και δύσκολα θα προχωρήσει στα άκρα, δηλαδή να παρεμποδίσει με πολεμικά σκάφη το έργο των ερευνών της NOBLE, καθώς το διακύβευμα είναι γι’ αυτή μεγάλο. Αυτό, ωστόσο, δεν αποκλείει τη στενή επιτήρηση με πολεμικά πλοία του θαλάσσιου χώρου που διεξάγονται οι έρευνες, μάλιστα και εντός των ορίων της κυπριακής ΑΟΖ, δείχνοντας έτσι έμπρακτα την από μέρους της αμφισβήτησής της.
Την ίδια στιγμή με ενδιαφέρον αναμένονται οι ομιλίες την Τετάρτη στη Γ.Σ., του Προέδρου Χριστόφια (που ανοίγει τη συνεδρίαση) και του Πρωθυπουργού Ερντογάν (που μιλά τελευταίος).
Γεύμα με Εβραϊκό Λόμπι
Μεταξύ των συναντήσεων που θα έχει ο Πρόεδρος στη Νέα Υόρκη είναι και το γεύμα που του παραθέτει την Τρίτη στην έδρα του η οργάνωση του εβραϊκού λόμπι, American Jewish Committee, ο εκτελεστικός διευθυντής της οποίας Ντέιβιντ Χάρις πραγματοποιεί τακτικές επισκέψεις σε Αθήνα και Λευκωσία. Πέραν της ανασκόπησης της προόδου των ισραηλινο-κυπριακών σχέσεων, θα συζητηθούν και οι εξελίξεις στο ζήτημα των ερευνών για αέριο και η διεύρυνση της συνεργασίας των δύο χωρών. Αναμένεται επίσης να τεθεί από μέρους του Εβραϊκού Λόμπι και το αίτημα της μη υποστήριξης της αίτησης της Παλαιστινιακής Αρχής για αναβάθμιση. Παρότι στο θέμα αυτό η Κύπρος κατά πάσα πιθανότητα θα ευθυγραμμιστεί με την κοινή γραμμή που θα αποφασίσει η Ε.Ε., υπάρχει ακόμη ένα επιχείρημα που διαθέτει η Λευκωσία για να πει όχι στον Παλαιστίνιο ηγέτη Μαχμούτ Αμπάς: Πώς μπορεί η Κυπριακή κυβέρνηση να υποστηρίζει τη λογική των Παλαιστινίων να ζητήσουν αναγνώριση του κράτους τους επειδή κουράστηκαν από την έλλειψη προόδου στις ειρηνευτικές συνομιλίες, όταν το ίδιο επιχείρημα μπορεί να προτάξει η Άγκυρα για το ψευδοκράτος;
Στο γεύμα θα παρακαθίσουν και παράγοντες της Κυπρο-αμερικανικής κοινότητας.
Ο πρόεδρος της Κυπριακής Ομοσπονδίας Αμερικής, Πανίκος Παπανικολάου, δήλωσε στην «Κ» ότι οι σχέσεις της Ομογένειας με τις αμερικανοεβραϊκές οργανώσεις βαίνουν καλώς, ιδίως μετά τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων: «Αυτή τη στιγμή, οι απειλές της Τουρκίας προς την Κύπρο είναι ταυτόσημες με τις απειλές και κατά του Ισραήλ. Θεωρώ ότι με τη βοήθεια των εβραϊκών οργανώσεων και αμερικανών αξιωματούχων εβραϊκής καταγωγής, μπορούμε να περνούμε αρκετά μηνύματα προς την αμερικανική κυβέρνηση για τους τουρκικούς κινδύνους».
Στροφή της αμερικανικής κυβέρνησης
Η σαφής –αυτή τη φορά– θέση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών κρύβει πίσω της και μία ευρύτερη στροφή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής έναντι της Τουρκίας, η οποία αρχίζει να αγγίζει και το Κυπριακό. Πριν από λίγες ημέρες, αντί της σημερινής αμερικανικής θέσης για «ακριβοδίκαιη (equitable) μοιρασιά των ενεργειακών αποθεμάτων της Κ.Δ. στο πλαίσιο μιας συνολικής λύσης μεταξύ των δύο κοινοτήτων», η έκφραση που χρησιμοποιήθηκε από την εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν «ίση» (equal) μοιρασιά». Ήταν πρωτοβουλία της εκπροσώπου, η οποία θεώρησε ότι η φράση equitable που της δόθηκε στην οδηγία ήταν … ορθογραφικό λάθος.
Πολιτικοί παρατηρητές στην Ουάσινγκτον υποστηρίζουν ότι όλα αυτά λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο μιας αλλαγής πολιτικής σε σχέση με την Άγκυρα, η οποία θα συμπαρασύρει και εκφραστές της προηγούμενης, γραμμής, όπως η διευθύντρια Ευρώπης του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Ελίζαμπεθ Ράνταλ Σέργουντ. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό σημείο είναι ο προβληματισμός που υπάρχει σήμερα στην Ουάσινγκτον, κατά πόσο στο πλαίσιο μιας λύσης του Κυπριακού, ευνοεί τα αμερικανικά συμφέροντα η δυνατότητα παρέμβασης της Άγκυρας στις ευρωπαϊκές υποθέσεις, μέσω της Κ.Δ.
www.kathimerini.com.cy
